5S TEKNİĞİ NEDİR ?
5S; çalışma alanını temiz, düzenli ve amaca uygun biçime sokulması için uygulanan bir toplam kalite tekniğidir. S ile başlayan 5 Japonca kelimenin baş harflerinin bir arada ifade edilmesi nedeniyle 5S olarak bilinmektedir.
5S; işletmelerdeki düzen ve disiplini sağlamak için kullanılan hem basit, hem de işletmenin en küçük ayrıntılarının denetimini sağlayan ve diğer iyileştirme çalışmalarının temelini oluşturan bir sistemdir.
5S; sistemi işyerini organize ve standardize eden, sistematik bir yaklaşımdır. 5S güvenliğin arttırılmasına, iyileştirilmiş iş akışının sağlanmasına, daha iyi ürün kalitesinin elde edilmesine, stok savurganlığının önlenmesine ve çalışma alanımızdaki kontrol ettiklerimiz hakkında verimliliğimizin artmasına yardımcı olur.
5S; uygulaması ile birlikte, araç-gereçlerin, malzemenin ve insanların, çalışma ortamında, yepyeni bir yaklaşımla bir arada var olmaları gerektiğini anlayabiliriz.
5S; teknikleri uygulandığında normalden sapmaları, çok hızlı tespit etme yeteneğine kavuşabiliriz ve zaman içinde süreçlerimizdeki gelişmeler devamlılık kazanır. Görsel ve açık biçimde neyin normal olduğunu ortaya koyduğunuzda artık herkes anormal koşulları daha iyi saptayabilir demektir.
5S' NİN İŞLETMEYE SAĞLADIĞI YARARLAR
5S faaliyetleri yapılması güzel görülse de yalnız bu sebeple başarılamaz. İnsanlar, çalışma ortamındaki yüksek performansı destekleyen bir çok özel yararı koruyabilmek için 5S faaliyetlerini yaparlar. Örneklere baktığımızda;
Güvenlik : Organize, düzenli ve temiz bir iş ortamı çalışmak için daha güvenilirdir. 5S faaliyetleri, düşmelere, yangınlara ve yaralanmalara sebep olabilecek saçılmış, dökülmüş ve dağınık eşyaları ortadan kaldırır. Görsel göstergeler insanları tehlikelere karşı korur, iyi yapılmış organizasyon, eşyaları daha iyi yerleştireceğinden bunlara ulaşma veya kaldırma esnasındaki kazaları azaltır ve bununla birlikte tehlikeli kimyasal maddeleri daha güvenli kullanmamıza ve saklamamıza yardım eder.
Geliştirilmiş Üretim Akışı ve Verim : 5S sistemi daha düz bir üretim akışı için çeşitli yollarda yardım eder. Gereksiz malzemelerin kaldırılması ve malzemelerin en gerekli olduğu yere konması ile arama süresi azaltılır. Yerleşim göstergeleri herkese doğru prosedürleri gösterir ve insanları sadece bir göz atma ile malzemelerin yerini bulmalarını sağlar. Temizlik ve muayene, arıza kaynaklarını, ekipman arızalanmadan önce bulmaya imkan verdiği için plansız kayıp zamanı azalır.
Artan Kalite : Günlük temizlik faaliyetleri, mamulleri ve üretim aşamalarını kirden uzak tutmaya yardım eder. Günlük temizlik esnasındaki ekipman ve makine kontrolleri mamul hatalarına yol açabilecek arızaların bulunması için sizi uyarıp bulmanızı sağlar.
İşyerine Tümüyle Hakim Olma : 5S sisteminde, çalışma alanında neye ihtiyacımız olduğunu tanımlama, malzemelerin nerede olması gerektiğine karar verme, malzemeleri bu yolda tutma, sonucunda en verimli çalışma ortamı oluşturulmuş olacaktır.
5S sadece basit bir sağduyudur. Amaç verimliliği arttırmak için, çalışma ortamının temiz, düzenli ve kullanıma uygun bir şekle dönüştürülmesidir. Toplam kalitenin bir parçası ve sürekli gelişmenin ayağıdır. Normalin ne olduğuna ilişkin tanım getiren ve israfı görselleştiren bir iletişim ve öğrenme amacıdır. Kalite geliştirme açısından basit, güçlü bir kalite araç ve tekniğidir.
5S ÜRETİCİYE YARARLARI
1-AZALAN MAKİNE ARIZALARI
2-ARTAN VERİMLİLİK
3-AZALAN İSRAF
4-AZALAN AYAR ZAMANI
5-ARTAN İŞ GÜVENLİĞİ
6-AZALAN DEVAMSIZLIK
7-YÜKSEK MOTİVASYON
8-ARTAN KAR
5S MÜŞTERİYE YARARLARI
1-TAM ZAMANINDA PERFORMANS
2-DÜŞEN FİYAT
3-DÜŞEN DÖNGÜ ZAMANI
4-İYİLEŞEN ÜRETİCİ - MÜŞTERİ İLİŞKİSİ
5-İSTEKLERE KARŞI HIZLANAN TEPKİ
6-ARTAN MÜŞTERİ TALEPLERİNİN KARŞILANMASI
5S İŞGÖRENLER İÇİN YARARLARI
1-YARATICILIKLARINI SERGİLEMELERİNE
2-BAKIŞ AÇILARINI GENİŞLETMELERİNE
3-KENDİLERİNİ YÖNETMELERİNE
4-ALIŞKANLIKLARINI GÖZDEN GEÇİRMELERİNE FIRSAT SAĞLAYAN ÖNEMLİ VE GÜÇLÜ BİR ARAÇTIR.
DİĞER FAYDALARI
1-SORUNLAR ERKEN TEŞHİS EDİLİR.
2-KEYİFLE ÇALIŞAN ORTAMLAR YARATILIR.
3-KATILIM VE PAYLAŞIM ARTTIRIR.
4-ETKİN ZAMAN YÖNETİMİNE KATKI SAĞLAR.
5S'NİN AÇILIMI NEDİR ?
1-SEIRI : AYIKLAMA-SINIFLANDIRMA
2-SEITON : DÜZENLEME VE YERLEŞTİRME
3-SEISO : TEMİZLİK
4-SEIKETSU : STANDARTLAŞTIRMA
5- SHITSUKE : EĞİTİM-DİSİPLİN
1- SEIRI- AYIKLAMA VE SINIFLANDIRMA
Sınıflandırma lüzumlu ve lüzumsuz olan her şeyi sınıflandırmayı kapsar. Başından sonuna hedef alanındaki her şeyi sınıflandırır. Gereksiz veya yanlış yerdeki nesneleri ayırt etmeye ve bu nesnelerin çalışma alanında ayırt edilmesine yardımcı olur. Sınıflandırılmanın gerçekleştirilmesi için gerekli olan şeyleri, gereksiz olan şeylerden ayırmak ve gerekli olanları elden geldiğince az sayıda ve uygun yerlerde bulundurmaktır. Bir çok firmada ' bir gün lazım olur o yüzden hazır olsun ' diye ama uzun süre ihtiyacını duymayacakları bir çok eşya veya malzeme bulunur. Bu gereksiz malzeme zamanla artarak çeşitli probleme ve çöpe yol açar. Bu problemlerden bir kaçı:
-Tehlikeye yol açma
-Katma değer yaratmayan fazladan yürüme ve arama
-İhtiyacı duyulmayan ama stoklanan malzeme bozulabilir veya modası geçebilir; üretimde tesadüfen veya kaza ile kullanılırsa kalite problemine yol açabilecektir.
Nesneleri saklamak ne kadar önemliyse, onları tutup atmak, onlardan kurtulmak da en az o kadar önemlidir. Hepsinden önemlisi neyin atılacağını; neyin, nasıl saklanacağını ve saklananlara daha sonra nasıl ulaşılacağını bilmektir.
2-SEITON DÜZENLEME VE YERLEŞTİRME
Düzenlemenin tam anlamı, gerekli parçaların nerede tutulacağına karar vermek ve organize etmek, parçaların nasıl saklanacağını düzenlemek, herkes için bulma ve kullanmayı kolaylaştırmak, parça doğru yerinde olmadığında bu durumu açık hale getirmektir.
DÜZENLEME YAPILIRKEN
-Her malzemeye bir isim verilir.
-Kullanım sıklığının tespiti için etiketlenir.
-Kullanıma uygun biçimde yerleştirilir.
-Tüm kullanıcıların katılımı ile beraber gerçekleştirilir.
DÜZENLEME NASIL OLACAK
-Herkes, her şeyi aynı adla tanıyacak
-Her şeyi herkes aynı yerden alıp aynı yere bırakacak
-Ambarda her şeyin rafı olacak
-Aranılan 30 saniyede elde edilerek 30 saniyede yerine konacak
-Gereksiz raf ve masa bulunmayacak
-Temizlik için raf altları açık olacak
-Kablolar, hava kanalları, borular yerden yüksek bir yere monte edicelecek
-Kombine, işlevsel takım, alet kullanılacak
-Önemli yerlere alet ve takımları asacak yerler yapılacak.
3-SEISO TEMİZLİK
Temizliğin tam anlamı, içeride ve dışarıdaki her şeyi temizlemek, temizlik aracılığı ile muayene etmek, bulaşan kirlerden, toz, pislik vs. den korumak. Temizlik için kılavuz prensip : Hedef alan sizin alanınızdır ve orada çalıştığınız için oradan sorumlusunuz.
TEMİZLİK
-Sistemli ve sürekli olmalı
-Temizlik sağlık demektir.
-Temizlik uygar olmanın ilk şartıdır.
-Temizlik; bilgi, ilgi ve görgü ister.
-İşyeri bir sonraki çalışmaya hazır hale gelir.
-Makine, malzeme ve ekipmanlara olan ilgi artar
-İş gören sorumluluk üstlenir.
-Arıza kaynakları çok rahat görünür.
-Onarım için kaybedilen zaman ve emek azaları.
4-SEIKETSU STANDARTLAŞTIRMA
Standartlaşma faaliyet yapmaktan ziyade iş yerlerinde olmasını istediğimiz koşulların sürdürülmesi ile ilgilidir.
-Sadece gerekli olan eşyalar alanda olmalıdır.
-Her şey için bir yer vardır ve her şey yerindedir, yerine koymak, kullanmak ve değiştirmek kolay olmalıdır.
-Her şey temizdir ile temizlik alanı ve alanındaki ekipmanı incelemek içindir.
Standartlaşmayı; sınıflama, düzenleme ve temizlik aşamalarının tamamen yapıldığındaki durum olarak düşünün. Uzun vadede periyodik olarak üretimi durdurup, alanı kabul edilebilir şartları taşır hale getirmektense temizlik ve düzenlenmiş koşulların devam ettirilmesi daha kolaydır. Standartlaştırmanın temel amacı; işyerinizdeki iyileştirilmiş durumların sürdürülebilmesi için ana noktalar yaratmaktır.
NASIL STANDARTLAŞTIRILIR ?
-Sınıflama, düzenleme ve temizlemedeki durumlar için ana hatların ortaya konması
-Bu ana hatların ulaşılması
-Standartların ana noktalarının görsel yapılması
-5S koşullarının izlenmesi ve sürdürülmesi.
5-SHITSUKE EĞİTİM-DİSİPLİN
-Konukmuş olan yeni kuralların herkes için bir alışkanlık haline gelmesini sağlamaktır.
-Kurallara uymak ve bunları alışkanlık haline getirebilmek için;
-Hedeflerin tayin edilmesi, yani bu kuralla nereye varmak, neyi gerçekleştirmek istiyoruz ?
Sonra
-Kuralları alışkanlık haline getirdiğiniz zaman her şey kendiliğinden yürür.
-Nerede, Ne zaman, Ne yapacaktım ? gibi soruları düşünmeden uygulamaya koyarız.
Eğitim-Disiplin aşamasında, hedef alandaki faydalı değişikliklerden bir alışkanlık çıkarmak için 5 olgunun oluşması gerekir.
-Yeni ustalıklar ve farkında oluşun gelişmesi
-Yönetimden destek
-Firma içinde süren geniş iletişim
-5S faaliyetlerinin günlük işlerin parçası olması
-Tüm çalışanların katılımı
Eğitim-Disiplin için plan yapılması
-Plan için yönetimin desteğinden emin olunması ve gerekli düzeltmelerin yapılması
-Alanındaki herkesin 5S standartları ve amaçları hakkında eğitilmesi
-Bir 5S iletişim tahtasının oluşturulması ve sürdürülmesi
-Faaliyetlerin günlük haftalık olarak işlenmesi.
Comments