Betonarme taşıyıcı sistemler nelerdir?
Betonarme taşıyıcı sistemler, beton ve çelik malzemelerin birlikte kullanılarak oluşturduğu yapı sistemleridir. Betonarme taşıyıcı sistemlerde, temel, perde, kolon, kiriş ve döşeme gibi yapı elemanları bulunur. Bu elemanlar, yapıya etkiyen yatay ve düşey yükleri karşılayarak temele aktarırlar.
Betonarme taşıyıcı sistemlerin başlıca çeşitleri şunlardır:
- Çerçeveli sistemler: Bu sistemlerde, yatay yüklerin büyük bir kısmı çerçeveler tarafından karşılanır. Çerçeveler, kolon ve kirişlerden oluşan rijit yapı elemanlarıdır. Çerçeveli sistemlerde, elastik enerji sönümleme kapasitesi düşük, plastik enerji tüketme kapasitesi yüksektir. Bu nedenle, bu sistemler deprem tehlikesinin az olduğu yerlerde tercih edilir.
- Perdeli sistemler: Bu sistemlerde, yatay yüklerin büyük bir kısmı perdeler tarafından karşılanır. Perdeler, duvar kalınlığında ve genellikle dikdörtgen şeklinde olan rijit yapı elemanlarıdır. Perdeli sistemlerde, elastik enerji sönümleme kapasitesi yüksek, plastik enerji tüketme kapasitesi düşüktür. Bu nedenle, bu sistemler deprem tehlikesinin yüksek olduğu yerlerde tercih edilir.
- Çerçeve-perdeli sistemler: Bu sistemlerde, yatay yükler hem çerçeveler hem de perdeler tarafından karşılanır. Bu sistemlerin avantajı, hem elastik hem de plastik enerji sönümleme kapasitelerinin yüksek olmasıdır. Ayrıca, bu sistemlerde kolon ve kiriş kesitleri daha küçük olabilir. Bu nedenle, bu sistemler tüm deprem bölgelerinde uygun ve ekonomik bir seçenektir.
Betonarme taşıyıcı sistemlerin tasarımında ve yapımında dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- Betonarme elemanların kesit boyutları ve donatı miktarları hesaplanırken, yapıya etkiyen tüm yük ve etkiler göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle deprem yükleri için süneklik koşulları sağlanmalıdır.
- Betonarme elemanların birbirleriyle bağlantıları sağlam ve rijit olmalıdır. Özellikle perde-çerçeve bağlantılarında bağ kirişleri kullanılmalıdır.
- Betonarme elemanların yapımında beton ve çelik kalitesine uygun malzemeler kullanılmalıdır. Beton dökümü ve sıkıştırılması dikkatli yapılmalıdır. Donatı yerleştirilmesi ve bağlanması hatalara yer bırakmayacak şekilde yapılmalıdır.
Comments