Çelik yapılarda kullanılan profil türleri nelerdir?
Çelik yapılar, dayanıklı, hafif ve ekonomik olmaları nedeniyle birçok alanda tercih edilen yapı sistemleridir. Çelik yapıların imalatında kullanılan çelik profiller ise, farklı kesit şekillerine ve özelliklerine sahip olan malzemelerdir. Çelik profillerin seçimi, yapının tasarımı, yükleri, maliyeti ve estetiği açısından önemlidir.
Çelik profiller, genel olarak I, H, U, kutu ve boru kesitli olarak sınıflandırılabilir. Bu profillerin her birinin avantaj ve dezavantajları vardır. Aşağıda çelik yapılarda en çok kullanılan profil türlerinin özellikleri ve kullanım alanları hakkında bilgi verilmektedir.
I ve H kesitli profiller: Bu profiller, başlıkları ve gövdeleri ile I veya H şeklinde görünen profillerdir. I kesitli profillerin başlıkları orta genişlikte iken, H kesitli profillerin başlıkları daha geniştir. Bu profiller, yüksek atalet momentine sahip oldukları için kolon, kiriş ve çatı aşıklarında kullanılırlar. I kesitli profiller arasında IPE, IPN, NPI gibi tipler bulunurken, H kesitli profiller arasında HEA, HEB, HEM gibi tipler bulunur.
U kesitli profiller: Bu profiller, başlıkları ve gövdesi ile U şeklinde görünen profillerdir. U kesitli profillerin başlıkları değişken kalınlıkta olabilir. Bu profiller, düşük atalet momentine sahip oldukları için çatı kuşakları, çaprazlar ve ara bağlantılarda kullanılırlar. U kesitli profiller arasında UPN, NPU gibi tipler bulunur.
Kutu ve boru kesitli profiller: Bu profiller, dört veya altı kenarlı kapalı kesitli profillerdir. Kutu kesitli profiller kare veya dikdörtgen şeklinde iken, boru kesitli profiller yuvarlak veya oval şeklinde olabilir. Bu profiller, rijitlik sağlamak için kolonlarda veya çaprazlarda kullanılırlar. Kutu ve boru kesitli profiller arasında CFCHS, CFRHS gibi tipler bulunur.
Çelik yapılarda profil seçimi yaparken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Profilin yükseklik, genişlik, et kalınlığı ve ağırlığı gibi boyutları
- Profilin atalet momenti, elastisite modülü ve mukavemet momenti gibi mekanik özellikleri
- Profilin piyasadaki bulunabilirliği ve fiyatı
- Profilin kaynaklanabilirliği ve montaj kolaylığı
- Profilin korozyona karşı dayanıklılığı
Bu hususlar göz önünde bulundurularak çelik yapılarda en uygun profil türü seçilebilir.
Comments